การคิดคำนวนนั้นก็ขึ้นกับกรณีเป็นกรณีไป บางกรณีนั้นต้องลงเป็นตัวเลข และคำนวนเพื่อเปรียบเทียบให้ชัดเจน แต่บางกรณีก็ไม่จำเป็นต้องคำนวนเพื่อเปรียบเทียบ เพราะเมื่อมองแค่ตัวเลขคร่าวๆ ก็รับรู้ได้ว่าวิธีใดประหยัดภาษีได้มากกว่า
แนวทางอย่างง่ายในคิดว่าจะยื่นภาษีวิธีใดนั้น ขอสรุปเป็นคร่าวๆ ได้ดังนี้นะคะ
1. ถ้าในกรณีที่ ตัวเรา และ คู่สมรส มีรายได้ทั้งคู่ แนะนำว่าแยกยื่นทั้งคู่ คือต่างคนต่างแยกยื่นเลย ไม่ควรนำมารวมกัน เพราะทั้งคู่นั้นได้สิทธิยกเว้นเงินได้สุทธิ 150,000 บาทแรกทั้งคู่ การแยกยื่นนี้ทำให้ใครคนใดคนหนึ่งมีรายได้ที่เยอะก็จะไม่ทำให้อีกคนมีฐานภาษีที่สูงขึ้น เช่น ถ้าต่างฝ่ายต่างเสียภาษีอยู่ที่อัตรา 20% แต่พอเอามารวมกัน กลับกลายเป็นต้องเสียภาษีที่อัตรา 30% เป็นต้น หรือถ้าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมีรายได้เยอะมากๆ เสียภาษีในอัตราที่สูงมากๆ อยู่แล้ว การนำรายได้ของอีกคนมารวมกันอาจทำให้อัตราภาษีกลายเป็น 37% ถ้าเป็นแบบนี้ก็ไม่สมควรยื่นรวมเลย
2. ถ้าในกรณีที่ มีรายได้เป็นเงินเดือนและมีรายได้ในส่วนที่ไม่ใช่เงินเดือน การยื่นภาษีด้วยวิธี แบ่งรายได้ส่วนที่ไม่ใช่เงินเดือนไปให้กับอีกฝ่ายที่รายได้ไม่สูงนักและมีฐานอัตราภาษีที่ต่ำกว่า รายได้ที่ไม่ใช่เงินเดือนนั้นก็จะคิดภาษีในอัตราที่ต่ำกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับกรณีนำมารวมยื่นเป็นเงินได้ของตนเองทั้งหมดคะ เช่น ภรรยามีเงินเดือนสูง ตกฐานอัตราภาษีที่ 30% และภรรยาก็มีรายได้อื่นด้วย เช่นปล่อยคอนโดให้เช่า เงินปันผล ในขณะที่สามีเสียภาษีในอัตรา 20% การนำรายได้ของภรรยาที่เป็นคอนโดให้เช่าและเงินปันผลไปรวมกับรายได้ของสามี ก็จะทำให้เสียภาษีในอัตรา 20% ด้วย ถ้าเป็นเช่นนี้ก็ควรเลือกยื่นโดย ให้ภรรยาแยกยื่นเฉพาะ เงินได้ที่เป็นเงินเดือนเท่านั้น ส่วนเงินได้ที่เป็นคอนโดให้เช่าและเงินปันผล ยื่นรวมกับรายได้ของสามี
ดังนั้น ในการยื่นแบบเพื่อเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาของสามีและภรรยาจึงต้องมีการวางแผนคะว่า ยื่นแบบไหนจะเกิดประโยชน์สูงสุด ทั้งนี้แนะนำให้ลองคำนวนดูก่อน และรีบยื่นแต่เนิ่นๆ ถ้ามีส่วนยื่นไปแล้วผิดพลาดแล้วต้องแก้ไข ก็สามารถยื่นใหม่ซ้ำอีกทีก่อนที่จะถึงวันสุดท้ายของการยื่นค่ะ แต่ถ้ายื่นในวันสุดท้ายแล้วผิดพลาดการแก้ไขก็จะลำบากเพราะต้องรอให้สรรพกรพิจารณาและส่งหนังสือมาขอเอกสารเพิ่มเติม ทำให้ต้องเสียเวลามากขึ้น รีบๆ ยื่นก่อนจึงน่าจะดีที่สุดคะ
